جلوه‌های انواع هویّت در پنجاتنتره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

3 کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.

10.22054/cisl.2023.72263.1012

چکیده

پنجاتنتره از کتاب‌های ارزشمند و تأثیرگذار ادبی و منبع اصلی کلیله و دمنه محسوب‌می‌شود که حکایات پندآمیز کهنی را دربرمی‌گیرد. پنجاتنتره اثر حکیم بزرگ هند یعنی پاندیت ویشنو شرمه است که قدمتش به سال‌های 200 پیش از میلاد می‌رسد. بررسی این اثر با نگرشی بین‌رشته‌ای با موضوع هویت، زمینه را برای تحلیل ابعاد تأثیرگذاری این اثر در متون بعد از آن فراهم‌می‌کند. تحلیل محتوای حکایت‌های پنجاتنتره، هویّت شخصیّت‌های خلق‌شده در آن را نشان‌می‌دهد؛ زیرا شخصیّت‌های حکایت غالباً متأثر از جامعه، هویّت خود را نشان‌می‌دهند و در روند شکل‌گیری حوادث تأثیر‌می‌گذارند. در این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای هویّت شخصیّت‌ها در ابعاد گوناگون در پنجاتنتره، بررسی‌شده‌است. انواع هویّت بر اساس شواهد متنی شامل هویّت فردی، اجتماعی، سیاسی، دینی، ملّی، قومی و جنسیتی شرح‌شده‌است. یافته‌ها نشان‌داده‌است که هویّت‌های غیر فردی بیشترین میزان کاربرد را نسبت به هویّت فردی دارند و شواهد هویّتی با اصول اخلاقی و ارزشهای انسانی رایج در زمان مؤلف، هماهنگ بوده‌است که این امر بر ساختار تعلیمی اثر صحّه‌می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها: ادبیات کلاسیک هند، هویّت، پنجاتنتره، پاندیت ویشنو شرمه، مطالعات میان‌رشته‌ای.

کلیدواژه‌ها